Đối với các bạn trẻ lần đầu tiên đi làm, ngày đầu ở công sở là một trải nghiệm vừa thú vị vừa căng thẳng. Bạn có thể vừa cảm thấy náo nức phấn khích cũng lại vừa cảm thấy lo lắng và sợ hãi ở một môi trường mới. Kiến thức học được ở bốn năm đại học và tấm bằng tốt nghiệp danh giá không làm cho bạn bớt lúng túng và ngại ngùng khi tiếp xúc với đàn anh đàn chị trong công ty. Những bạn nào trong thời gian đi học đã từng đi làm thêm thì dĩ nhiên sẽ dễ thích nghi hơn, còn đối với những bạn chưa từng trải nghiệm môi trường làm việc ngoài nhà trường tất nhiên sẽ gặp nhiều khó khăn hơn. Ngày đầu đi làm, bạn sẽ phát hiện ra rằng có nhiều điều nhỏ nhặt mà nhà trường và sách vở đã “quên” không dạy bạn để hòa nhập với môi trường làm việc. Đừng lo, sau đây là những điều nhỏ bạn nên nhớ để ngày đầu tiên đi làm của mình hiệu quả và thành công hơn.
I. Năm điều các bạn cần mang theo ngày đầu đi làm:
1. Sự thân thiện và hoạt bát: Điều đầu tiên giúp bạn lấy được cảm tình của những người làm việc chung trong công ty ngày đầu tiên đi làm chính là sự thân thiện và hoạt bát. Hãy chủ động chào hỏi mọi người với nụ cười trên môi. Với người lớn tuổi thì hãy lễ phép dạ thưa đàng hoàng cho dù họ là ông trưởng phòng hay bác bảo vệ hay cô lao công. Sự thân thiện không những giúp bạn nhanh chóng hòa nhập với chỗ làm mới mà còn giúp bạn chiếm được cảm tình của đồng nghiệp. Sự tử tế với mọi người sẽ không bao giờ thừa vì bạn sẽ cần họ chỉ dẫn rất nhiều trong lúc còn lạ nước lạ cái. Nếu bạn xem công ty mới là đại gia đình của bạn, mọi người sẽ dang tay đón nhận bạn. Còn nếu bạn tự cô lập mình trên cái ốc đảo của bản thân, mọi người cũng sẽ xa lánh bạn.
2. Sự khiêm tốn cầu thị: Nhiều bạn trẻ nghĩ rằng thành tích học tập của mình ở trường đại học tốt, có bằng tốt nghiệp loại giỏi và loại được nhiều đối thủ để được tuyển vào công ty có nghĩa rằng mình có quyền cao ngạo. Đây là điều tối kỵ của người mới đi làm vì xét cho cùng trong công ty bạn vẫn chưa có chút công lao nào. Đồng nghiệp mới của bạn không quan tâm đến những bảng điểm hoặc danh hiệu bạn đạt được ở đại học. Trong mắt mọi người, bạn vẫn là lính mới chưa có kinh nghiệm. Vì vậy điều tối kỵ những ngày đầu đi làm là khoe khoang về thành tích của mình mà thay vào đó, hãy chịu khó lắng nghe và quan sát người khác làm việc để học hỏi. Nếu bị nhắc nhở hoặc thậm chí trách mắng, hãy khiêm tốn tiếp thu ý kiến và nhận lỗi.
3. Tinh thần trách nhiệm: Khi mới đi làm hãy nỗ lực làm tốt nhất những nhiệm vụ của mình được giao để chứng tỏ năng lực và sự tận tâm của mình. Hãy đi làm sớm hơn và hãy là người cuối cùng rời khỏi công ty sau giờ tan làm. Đừng xem công việc của bạn là “bổn phận” mà hãy xem chúng là “trách nhiệm”. Khi làm một việc gì dù là nhỏ nhất, hãy quan tâm đến hiệu quả của công việc chứ đừng làm qua loa cho xong. Trước khi đứng lên ra về, bạn hãy chú ý dọn dẹp lại bàn làm việc của mình cho sạch sẽ, đừng để bừa bộn. Nếu là người sau cùng rời khỏi chỗ làm, hãy tắt hết đèn, máy lạnh và khóa cửa văn phòng. Đừng đợi tới khi bạn lập được công cán gì to lớn để chứng minh năng lực của mình, tinh thần trách nhiệm nghiêm túc chính là điều khiến bạn được đánh giá cao trong mắt sếp và đồng nghiệp trong những ngày đầu đi làm.
4. Sự năng nổ nhiệt tình: Khi bạn đã làm xong việc của bạn, đừng ngồi chơi hoặc làm việc riêng trong khi người khác vẫn còn đang bận. Hãy chịu khó xem có ai cần phụ giúp gì không hoặc học hỏi kinh nghiệm từ người đi trước. Khi được giao nhiệm vụ khó, đừng nhăn nhó than thở hoặc tìm cách trốn tránh. Hãy đón nhận nó như một cơ hội để học hỏi mà tiến bộ. Tôi biết có những công ty có văn hóa thử người mới đến bằng cách giao cho họ những công việc phát sinh ở những buổi đầu để xem thái độ và năng lực của họ như thế nào để quyết định có cộng tác lâu dài hay không. Tuổi trẻ của các bạn thừa sức lực và thời gian, hãy tận dụng hai điều này để học hỏi kinh nghiệm từ mỗi việc bạn được nhờ làm cho dù nó không thuộc phần việc của bạn. Bạn sẽ học hỏi được rất nhiều từ những điều “làm thêm” như thế. Còn những tâm lý kiểu “việc này đâu phải của mình” hoặc “đừng nhiệt tình quá kẻo bị lợi dụng” chỉ khiến cho bạn bị thiệt thòi vì sự “tính kỹ” của mình.
5. Sự tế nhị và tinh tế: Có câu chuyện về một anh chàng thành tích học đại học không có gì đặc biệt đến xin việc tại một công ty. Dĩ nhiên anh ta không được tuyển khi phỏng vấn. Nhưng trên đường bước ra khỏi văn phòng phỏng vấn, anh đã cúi xuống nhặt một chiếc đinh gút rơi trên sàn và bỏ nó vào thùng rác. Cử chỉ nhỏ nhặt và vô tình đó đã khiến nhà tuyển dụng thay đổi ý kiến quyết định giữ anh lại. Quả nhiên, anh là một nhân viên tích cực và đạt được nhiều thành tích trong quá trình làm việc. Sự tế nhị và tinh tế là những đức tính thể hiện sự giáo dục tốt của gia đình đối với một người. Người tế nhị và tinh tế là người biết quan tâm đến người khác và có óc quan sát tốt. Các bạn trẻ ngày nay hầu như rất thiếu hai đức tính này. Ngoài bản thân mình các bạn hiếm khi nghĩ tới lợi ích hoặc thiệt hại của người khác hoặc của tập thể lớn. Đồng thời hãy nhớ rằng mỗi công ty đều có những nguyên tắc làm việc và sinh hoạt riêng. Hãy để ý và tuân thủ những nguyên tắc của công ty ngay trong tuần đầu làm việc. Đừng vô ý vô tứ cư xử theo thói quen của mình mà không quan tâm đến văn hóa chung của tập thể.
II. Sáu thứ các bạn cần để lại ở nhà:
1. Sự lười biếng và lề mề: Thử tưởng tượng bạn là một nhân viên mới nhưng ngày đầu tiên đi làm bạn đã đi trễ, đã vậy ăn mặc còn không chỉnh tề. Công việc nào giao cho bạn nếu không trễ deadline thì cũng thiếu sót nghiêm trọng, phải sửa đi sửa lại nhiều lần. Khi không có người giám sát, bạn dùng thời gian làm việc trong công ty để lướt facebook, chat với bạn bè, tranh thủ mua sắm trên mạng hoặc móc điện thoại nhắn tin với người yêu. Việc gì cũng phải nhắc đi nhắc lại hai ba lần bạn mới hoàn thành. Với thái độ làm việc như thế tôi dám chắc bạn sẽ trở thành cái gai trong mắt người khác và dĩ nhiên bạn sẽ không trụ nổi hết một tháng thử việc.
2. Sự ẩu tả tùy tiện: Ẩu tả và tùy tiện gần như trở thành căn bệnh kinh niên của rất nhiều bạn trẻ hiện nay. Tôi đi dạy và tôi hiểu rất rõ điều này qua cách các bạn làm bài tập. Nhiều người ẩu tới mức viết câu mà không thèm viết hoa đầu câu, cuối câu không chấm câu còn nếu nổi hứng thì tự dưng viết hoa một từ không phải là danh từ riêng. Có những lỗi sai đơn giản cho dù đã được sửa nhiều lần thì sai vẫn hoàn sai. Thậm chí có bạn chép lại cái đề thôi cũng sai cơ man là lỗi. Thử nghĩ xem, khi đi làm ai sẽ là người có đủ thời gian và kiên nhẫn ngồi sửa cho bạn từng lỗi nhỏ hoặc nhắc nhở bạn phải làm thế này thế nọ. Một công việc đơn giản mà bạn làm hai ba lần vẫn không hoàn thiện thì bạn chỉ có nước lên đường sớm thôi vì những sai phạm nhỏ của bạn có thể gây tổn thất lớn cho công ty một ngày nào đó.
3. Sự tính toán thiệt hơn: Khi mới bắt đầu đi làm, điều tối kỵ là sự tính toán thiệt hơn trong công việc. Đừng nhăn nhó nếu bạn được giao thêm việc để làm. Đó là dấu hiệu mà cấp trên muốn thử thách năng lực của bạn để có thể giao cho bạn những trọng trách sau này và cất nhắc bạn. Đừng tỏ ra khó chịu hoặc nghĩ mình bị lợi dụng nếu đồng nghiệp nhờ bạn giúp họ tí việc vặt. Hãy xem đó là cơ hội để kết nối với mọi người. Nếu đi ra ngoài mua đồ ăn trưa, nhớ hỏi những người cùng phòng có muốn bạn mua giùm gì không. Thấy vũng nước đổ ra sàn, hãy lấy giẻ lau sạch chứ đừng né qua một bên rồi chờ cô lao công tới dọn. Nếu là nam, thấy đồng nghiệp nữ loay hoay dắt xe dưới hầm, hãy tỏ ra lịch sự dắt giùm xe. Bạn vì người khác, người khác mới vì bạn.
4. Sự tò mò tọc mạch: Môi trường làm việc công sở thường hay có hiện tượng bè phái và phe cánh. Những người thân thiện với bạn chưa hẳn đã là có ý tốt với bạn. Đôi khi họ đang muốn lợi dụng lôi kéo bạn vào nhóm của họ đấu đá với những người họ không ưa. Thân thiện với mọi người không có nghĩa là bạn ngồi buôn chuyện về những đồng nghiệp khác khi không có mặt của họ. Đừng tò mò đời tư của sếp nếu bạn không muốn sớm bị đuổi việc. Khi thấy người khác tụm năm tụm ba nói xấu người khác thì đừng hưởng ứng tham gia. Chuyện gì không rõ ràng thì đừng vội vàng phán xét hay kết luận bừa bãi nhất là những chuyện có liên quan tới danh dự hay quyền lợi của người khác.
5. Cái tôi ích kỷ của bản thân: Làm việc ở một tập thể, hành động duy nhất bạn nên làm để chứng tỏ bản thân là làm thật tốt những nhiệm vụ của mình và đạt thành tích trong công việc. Còn những thứ khác không liên quan đến công việc thì hãy để nó ở nhà từ những thói quen sinh hoạt cá nhân cho tới những chuyện riêng tư của bạn. Nếu cả công ty không ai ngủ trưa mà bạn vì thói quen ngủ trưa mà phải tìm chỗ đi ngủ thì thật là kì cục phải không? Hoặc nếu cả công ty đã quen với nhiệt độ máy lạnh trong phòng như thế, đừng vì một mình bạn lạnh mà chỉnh nhiệt độ máy lạnh theo ý mình. Đừng load đầy máy tính công ty với hình ảnh ăn chơi của bạn với gia đình hoặc bạn bè. Đừng lấy thời gian làm việc ra để chat với chồng/vợ/người yêu hoặc làm việc riêng. Xét cho cùng không ai thuê bạn để bạn làm việc riêng cả.
6. Sự cao ngạo và tự mãn: Nhiều bạn trẻ có thành tích tốt trong học tập hoặc đã từng làm ở một vị trí cao trong một công ty nào đó trước khi qua làm việc tại công ty mới thường có tâm lý tự cao tự đại, cho rằng mình giỏi. Nếu bạn được tuyển dụng ở mức lương hoặc vị trí cao, điều này đồng nghĩa là sếp đánh giá cao khả năng của bạn. Nhưng điều này không có nghĩa là bạn có thể coi thường những nhân viên ở các vị trí thấp hơn hoặc tự tung tự tác. Có bạn còn bật lại hoặc cãi tay đôi với sếp khi bị nhắc nhở phê bình để chứng tỏ rằng mình có bản lĩnh. Đó không phải là bản lĩnh mà đó là sự ảo tưởng về sức mạnh của bản thân. Tôi thường đánh giá những nhân viên hoặc giáo viên mới bằng việc xem cách họ giao tiếp với những người ở cấp thấp như nhân viên bảo vệ hoặc lao công, có thân thiện và lịch sự hay không. Việc bạn đến công ty có nở nụ cười chào người lao công đang quét dọn hoặc cảm ơn khi chú bảo vệ dẫn xe giúp bạn hay không nói lên rất nhiều về tư cách của bạn.
