III. Những điều người cha có thể làm trong việc nuôi dạy con cái:
Nếu bạn là một người bố, hoặc chuẩn bị là một người bố trong tương lai và bạn đang đọc tới những dòng này, tôi tin chắc rằng bạn là người quan tâm tới việc chăm sóc con cái và hiểu được tầm quan trọng của vai trò người cha trong việc nuôi dạy con cái. Bạn cảm thấy bối rối vì không biết mình phải làm gì cho đúng ư? Đừng lo, sau đây là những việc bạn có thể làm để trở thành một người cha tốt.
1. Quan tâm chăm sóc vợ khi mang thai: Việc thể hiện trách nhiệm của một người cha phải được bắt đầu từ khi con bạn còn ở trong bụng mẹ. Một người phụ nữ từ lúc mang thai cho tới khi sinh con trải qua rất nhiều thay đổi về mặt thể chất lẫn tâm lý mà người đàn ông không thể nào hiểu được. Đó là còn chưa kể đến những nguy cơ tiềm ẩn trong thời gian mang thai và khi vượt cạn. Chia sẻ việc nhà với vợ, chở vợ đi khám thai định kỳ, đưa đón vợ đi làm và nấu ăn bồi bổ cho vợ là những điều tối thiểu một người chồng có thể làm để chia sẻ với vợ những khó khăn khi mang thai và thể hiện tình yêu thương đối với đứa con chưa chào đời của mình.
2. Chia sẻ việc chăm sóc con cái với vợ: Nếu vợ bạn vừa mới sinh cho bạn một thiên thần bé nhỏ, hãy chia sẻ công việc chăm sóc con cái với vợ mình chứ đừng dồn hết trách nhiệm nặng nề đó lên cho vợ. Đây cũng là cách bạn thể hiện tình yêu và sự biết ơn của mình đối với vợ. Đừng bảo rằng bạn không quen làm những việc chăm sóc trẻ con như pha sữa, thay tã, quấy bột… Việc tốt nghiệp đại học ra trường đi làm và phấn đấu vượt qua những thử thách trong công việc bạn còn làm được thì những chuyện chăm con chỉ là chuyện rất nhỏ. Điều quan trọng là bạn có muốn làm hay không mà thôi.
3. Dạy con cách cư xử của một “gentleman” đúng nghĩa: Một đứa con trai có trở nên một người đàn ông đúng nghĩa khi trưởng thành hay không phụ thuộc rất lớn vào cách mà cha của cậu bé đó đã dạy con mình. Tương tự, một cô gái khi trưởng thành sẽ có khuynh hướng chọn cho mình một người chồng có những nét tương đồng với tính cách của bố. Là một người cha tốt, bạn hãy chú trọng việc dạy con cách thương yêu và tôn trọng phụ nữ qua việc thương yêu và tôn trọng mẹ của các con mình. Hãy dạy con mình sống có trách nhiệm với gia đình bằng cách đừng bê tha rượu chè hoặc suốt ngày bỏ mặc vợ con không về nhà. Nếu muốn dạy con làm việc nhà thì hãy làm gương cho con bằng cách chia sẻ việc nhà với vợ. Còn nếu muốn con cư xử như một cách văn minh, lịch sự thì người bố cũng phải không được cư xử bạo lực hoặc thô lỗ với vợ con.
4. Dạy con chơi thể thao: Việc dạy con chơi thể thao hoặc tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời gần như là một trách nhiệm không thể thiếu và cũng là sở trường của các ông bố. Có quá nhiều thứ để một người cha có thể làm với con mình từ việc tập cho con đi xe đạp, đá bóng, tập một môn võ thuật hay tập bơi. Cuối tuần thay vì nằm ườn ở nhà chơi điện tử, xem tivi hay đi nhậu nhẹt với bạn bè, hãy dẫn cả gia đình đi câu cá, dã ngoại hoặc tham gia các hoạt động hướng đạo ngoài trời. Các ông bố Tây thường làm rất tốt những điều này, còn các ông bố Việt chúng ta thì sao?
5. Dạy con làm những việc của “đàn ông”: Là một người đàn ông, nếu bạn chê những công việc bếp núc hay dọn dẹp nhà cửa là chuyện của phụ nữ thì bạn phải làm tốt những công việc của đàn ông như sửa điện, nước, sửa xe, đóng đồ gỗ hoặc sửa sang những đồ gia dụng trong gia đình. Nếu bạn có con trai thì đừng quên dạy cho con mình những kỹ năng đó. Sẽ thật là bất công và vô lý nếu những chuyện phụ nữ thì bạn và con trai để cho vợ và mẹ gánh vác, còn những chuyện đàn ôn lẽ ra phải làm thì cha con bạn lại không biết làm mà phải thuê người ngoài vào làm thế.
6. Dạy con những kỹ năng xã hội cần thiết: Một đứa trẻ trưởng thành vào đời cần nhiều kỹ năng và kinh nghiệm sống hơn là những thành tích ở trường học hay tấm bằng đại học. Và điều đáng tiếc là nhà trường lại không phải là nơi cung cấp cho con bạn những điều này. Là một người cha, đây là những cơ hội tốt để bạn dạy cho con mình những kỹ năng thiết thực để con bạn vào đời từ khi con bạn còn đang ngồi ghế nhà trường như kỹ năng giao tiếp xã hội, kỹ năng chọn bạn mà chơi, kỹ năng quản lý tài chính cá nhân cũng như kỹ năng quản lý thời gian của con. Hãy giúp con bạn hiểu rõ về những sở trường và sở đoản của bản thân cũng như giúp con định hướng ngành học trong tương lai khi bé chuẩn bị vào đại học.
7. Giáo dục giới tính: Việc giáo dục giới tính cho con cái ở tuổi dậy thì chưa bao giờ là một điều dễ dàng nhưng lại hết sức cần thiết đối với những bậc phụ huynh. Khi con bạn bắt đầu có sự thay đổi về tâm sinh lý, hãy là người bạn lớn của con để nghe con tâm sự thay vì cấm đoán vô lý. Nếu bạn có con trai, hãy dạy con những kiến thức về giới tính và an toàn tình dục mà người đàn ông phải để con bạn biết bảo vệ bản thân cũng như bạn gái của mình. Nếu bạn có con gái, hãy phối hợp với vợ bạn dạy cho con cách bảo vệ bản thân mình trước nguy cơ quấy rối tình dục và cách nhận biết những thể loại đàn ông tồi tệ luôn tìm cách giăng bẫy dụ dỗ những cô gái trẻ ngây thơ.
8. Dạy con những vấn đề thường thức tự nhiên, kinh tế và chính trị xã hội: Một trong những sai lầm lớn nhất của các bậc cha mẹ trong việc nuôi dạy con cái là cấm con thắc mắc “những chuyện linh tinh” ngoài bài vở trong trường. Nếu con bạn tò mò ham thích học hỏi, hãy xem đó là một điều may mắn và hãy cố gắng để học hỏi để trả lời những câu hỏi của con bạn ở các lĩnh vực. Khi con bạn còn nhỏ, hãy cùng con đọc sách hoặc xem những bộ phim khoa học về thế giới động vật hoang dã, vũ trụ, lịch sử loài người hoặc kể cho con nghe những câu chuyện về những danh nhân thế giới. Khi con bạn ở độ tuổi trung học hoặc đại học, hãy thường xuyên cùng con bàn luận những vấn đề về biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường, tình hình kinh tế chính trị xã hội trong và ngoài nước. Để làm được điều này, những ông bố cần phải luôn học hỏi để mở rộng hiểu biết của mình trong mọi lĩnh vực. Một ông bố giỏi giang hiểu biết rộng luôn là niềm tự hào lớn của con cái, đặc biệt là các cậu con trai, hơn là những ông bố giàu có hoặc chức cao.
9. Định hướng thẩm mỹ về nghệ thuật cho con: Các nghiên cứu về tâm lý giáo dục học chỉ ra rằng, con cái chịu ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ từ bố nhiều hơn từ mẹ. Một người bố có nhiều tài lẻ hoặc có “gu” về nghệ thuật như âm nhạc, hội họa, nhiếp ảnh sẽ là một lợi thế vô cùng to lớn trong việc nuôi dạy con cái trở thành một người đa tài đa năng sau này. Hãy nhớ rằng một quyển sách bạn đọc cùng con, một bộ phim bạn xem cùng con hoặc thậm chí một bài hát bạn nghe cùng con bạn cũng góp phần định hình phát triển thị hiếu thẩm mỹ của con bạn. Con bạn không cần phải là một Mozart hay Picasso, nhưng việc sau này khi chúng lớn lên với một thị hiếu thẩm mỹ nghệ thuật tốt cũng là đã khiến đời sống tinh thần của chúng tuyệt vời và ý nghĩa hơn rất nhiều.
Đã đến lúc các ông bố Việt Nam hiện đại nhận thức được rằng cách làm cha theo kiểu giao hết trách nhiệm cho vợ và dùng roi vọt để dạy con là quá lỗi thời và sai trái mà hãy mạnh dạnthay đổi quan niệm về trách nhiệm của mình. Tất nhiên các anh có thể viện đủ trăm thứ lý do nếu không muốn thay đổi, nhưng cho dù là lý do gì cũng vậy, việc né tránh làm tròn trách nhiệm làm cha chỉ làm gây tổn hại tới sự phát triển tâm sinh lý của con và có ảnh hưởng xấu đối với mối quan hệ cha con vì tình cảm cha con, cũng như tất cả những thứ tình cảm khác, không thể ép buộc mà phải được vun đắp hàng ngày bằng những hành động thiết thưc.
